Onze bijdrage aan de Kadernota 2025

Voorzitter,

Woorden met vijf letters zijn er veel.  Er zijn echter ook vijf letter-woorden die echt het verschil maken. ‘Geluk’ is in onze ogen zo’n woord.

Het thema geluk komt terug in veel gedichten en liedjes. “Euveral leet gelök verbórge” is een van de zinnetjes uit de tekst van het liedje ‘Gelök’ van de Vrijbuiters. Dat er zoveel liedjes en gedichten over dit onderwerp gaan, zegt eigenlijk al genoeg. Een mens kan niet zonder geluk. Een mens wil gelukkig zijn en wil daarnaast anderen gelukkig maken. Niet voor niets luidt een bekend gezegde: “geluk is het enige dat zich verdubbelt als je het deelt!”

Geluk maakt het verschil voor mensen, maar is ook iets waarvoor iedereen zijn eigen definitie heeft. Als bestuur van deze gemeente vinden we het belangrijk om zoveel mogelijk bij te dragen aan het geluk van onze inwoners. Dit doen we door het opstellen van kaders en/of regelingen waarmee we het geluksgevoel van onze inwoners kunnen versterken. Maar uiteindelijk blijft gelukt natuurlijk wel een gevoel, dat iemand al dan niet zelf ervaart. Dat moeten we ons altijd blijven realiseren.

Geluk kent veel dimensies, maar misschien is het met drie extra letters nog wel een krachtiger woord: “Gelukkig”. Dat is wat wij iedere inwonersvan Peel en Maas gunnen: gelukkig zijn. Leeftijd, sekse, opleiding, sociale klasse, afkomst, enzovoorts maakt hierbij niet uit.

Voorzitter,

Ik las op LinkedIn een bericht van een medewerker van de gemeente Peel en Maas. Het ging over zijn ervaringen met onze slogan “Beleef de ruimte”. Zijn verhaal was voor mij het voorbeeld van wat geluk is. De ruimte die wordt geboden, ervaart hij als absoluut geluk. En met die houding kan hij ook de inwoners van Peel en Maas gelukkiger laten zijn. Is dat niet ook waar het bij de gemeente om draait? Mensen in staat stellen zich gelukkig te voelen. Geef ze de ruimte!

Voorzitter,

Door naar de Kadernota. Hoe raken de eerder uitgesproken woorden nu aan deze Kadernota? Nou; in feite op alle vlakken. Geluk is niet vanzelfsprekend, en als je het hebt, moet je het onderhouden. Uiteindelijk maakt alles wat in deze Kadernota staat maakt mensen gelukkig. Dat zou je misschien niet zeggen wanneer we een groot bedrag reserveren voor het aanpassen van een weg. Maar wanneer we mensen vertellen dat dit de verkeersveiligheid bevordert, dan horen we toch wel vaak “gelukkig dat de gemeente dit soort zaken aanpakt. Daar slaap ik ’s nachts toch beter van”. Of als we uitleggen dat maatregelen nodig zijn om water te bergen, dan krijgen we vaak terug dat mensen zich hierdoor minder zorgen maken dat hun huis vol water loopt tijdens een hevige stortbui. En die vervanging van die tractiemiddelen dan?! Ja, ook die maken mensen gelukkig. Ze zorgen namelijk dat het straatbeeld van Peel en Maas goed blijft. Ook daardoor ervaren mensen een geluksgevoel. Datzelfde geldt bijvoorbeeld als het gaat om een zo adequaat mogelijke (gezondheids)zorg voor jongeren én ouderen, een goede combinatie tussen wonen en zorg, blijvende aandacht voor biodiversiteit en de mogelijkheid om volop te kunnen sporten.  En dat op een manier dat het financieel verantwoord is.

En wat te denken van de activiteiten die we ontplooien op het gebied van sportaccommodaties, de inrichting van de openbare ruimte, onderwijshuisvesting, duurzaamheid en gemeenschapsontwikkeling? Bij die laatste moeten we met elkaar in gesprek blijven en de goede verwachtingen hierbij houden. Wie is waarvoor verantwoordelijk en vooral ook waarvoor níet. We moeten wegblijven van verwijten over en weer, wat polarisatie in de hand werkt.

Bestaanszekerheid is een goede basis voor geluk. De afgelopen periode zijn nieuwe maatregelen ingevoerd, die de bestaanszekerheid bevorderen. Door een uitbreiding van de bijzondere bijstand kunnen bijvoorbeeld nog meer inwoners dan voorheen gebruik maken van deze ondersteuning. Dit vanuit onze nieuwe kaderstellingen en met ‘lef en vertrouwen’. Iets anders waarmee we ruimte geven voor het ervaren van geluk, is bijvoorbeeld de opening van Hal9. Deze is nu in uitvoering vanuit de 4 - o’s;  ontmoeten, oriënteren, ontwikkelen, ondernemen. Maar denk bijvoorbeeld ook aan de toekomstige doorontwikkeling op partnerschap.

Geluk begint echter bij de basis, namelijk de zorg van onze allerjongsten en de begeleiding van hun ouders via het consultatiebureau. Wat een geluk dat we deze vorm van zorg hebben! Ook qua inentingen hebben we zo een stevige basis. We maken ons echter wel zorgen over de signalen die we ontvangen over de afname van het inentingspercentage in z’n algemeenheid. Ook de voorgenomen sluiting van enkele consultatiebureaus in Peel en Maas stemt ons niet zo gelukkig. Wat kunnen wij als raad nog doen om de GGD tot andere inzichten te brengen?  De consultatiebureaus zijn essentieel voor het gelukkig en gezond voortbestaan van de samenleving in onze plattelandsgemeente. Voor de iets oudere jeugd hebben we de jongerenwerkers. Zij hebben een belangrijke rol om onze jeugd op de juiste manier mentaal te ondersteunen. En dat de mentale gezondheid van onze jeugd Lokaal Peel en Maas aan het hart gaat, dat mag wel duidelijk zijn.

Voorzitter,

Veiligheid is één van de basisbehoeften van mensen. Deze veiligheid staat echter fors onder druk, door alle ontwikkelingen en spanningen in de wereld. Het is heel normaal dat we altijd kunnen beschikken over elektriciteit. In de toekomst is dat, om diverse redenen, waarschijnlijk minder vanzelfsprekend.. Stroomuitval zal vaker voorkomen en ook langer duren. Tot op heden werden we bij naderend onheil of crisissituaties gealarmeerd door de sirenepalen, de WAS-palen. Per 1 januari 2025 wil de regering hier afscheid van nemen en volledig overstappen op alarmering via de mobiele telefoon. Prima voor mensen die digitaal voldoende vaardig zijn, maar voor mensen die minder digitaal onderlegd zijn is dit geen goede oplossing. Ook zullen mobiele telefoons bij stroomuitval maar 2 á 3 uur blijven werken, daarna valt de noodstroomvoorziening van de zendmasten uit. We dienen dan ook een motie in om ons als raad uit spreken tegen het verdwijnen van de WAS-palen en ervoor te zorgen dat - mocht het ooit nodig zijn - we nog een alternatief hebben.

Motie M 53 - Lokaal Peel en Maas, D66, CDA - Behoud WAS (luchtalarm) palen voor alarmering bij calamiteiten

Voorzitter,

Deze kadernota staat in het teken van het verder bouwen aan de gemeente Peel en Maas in het komende jaar. Met hierbij de “gelukkige samenleving” als belangrijkste doel. Dit doen we sámen met de inwoners en zo goed mogelijk afgestemd op hun behoeften. Belangrijk is dat we vooral uitgaan van de kracht van de samenleving. Initiatieven die zich vanuit de samenleving aandienen moeten, als het aan Lokaal Peel en Maas ligt, zoveel mogelijk ruimte krijgen. Het maakt voor ons niet uit of dit initiatieven zijn op het  gebied van kunst, cultuur, wonen, evenementen, zorg of een combinatie daarvan. De initiatiefnemers worden gelukkig van hun idee. Laten we een beetje van dit geluk delen.

Tot slot. Volgens traditie sluit ik ons verhaal af met een woord van dank aan de organisatie voor het werk van de afgelopen periode en de realisatie van deze Kadernota. Wat een geluk dat wij beschikken over zo’n groep enthousiaste en bevlogen ambtenaren!  Dank jullie wel. Wij hopen dat onze filosofische inbreng nog een plek kan krijgen in de begroting voor 2025.

Ik wil graag afsluiten met een gedicht van Toon Hermans:

Geluk is geen kathedraal

Misschien een klein kapelletje

Geen kermis luid en kolossaal

Misschien een carrouselletje

Geluk is geen zomer van smetteloos blauw

Maar nu en dan een zonnetje

Geluk dat is geen zeppelin

’t Is hooguit een ballonnetje